Gıda tedarik zinciri zor durumda, gıda güvencesi yakın tarihimizin en riskli dönemini yaşıyor.

Gıda enflasyonunun %50 leri geçmesiyle birlikte vatandaşlar temel gıda malzemelerine erişmekte zorlanıyor. Halk ekmek de kilometrelerce uzayan kuyruklar vatandaşın satın alma gücü konusunda durumu özetliyor. Gıda güvencesi olarak ifade edilen’ Sağlıklı ve aktif bir hayat sürmek için yeterli miktar ve nitelikte gıda arzının sürekli olarak sağlanabilmesi’ halinin nasıl sağlanacağı konusunda kaygılar taşımaktayız.

Üretici maliyetleri artan döviz kuru, artan enerji maliyetleri ve artacak olan istihdam maliyetleri ile %100 e varacak artışlardan etkilenecek. TL nin değer kaybetmesiyle uluslararası pazarda ucuzlayan Türk ürünlerine talep artacak ve birçok gıda işletmesi yurt dışına ihracat yapmak isteyecek. Bu durum iç piyasalarda arz talep dengesinin bozulmasına yol açabilir.

Bunun yanında pandemi ile birlikte tüm dünyada arz sorunu yaşanan kalemlerden birisi de ambalajlar. Gıda üreticilerinin ambalaj maliyetleri son iki yılda %100 ün üzerinde artmıştır. Öyle ki bazı gıdalarda ambalaj maliyeti, içerisine konulan gıdadan daha pahalı hale gelmiştir.

Gıda diğer ihracat kalemlerinden çok farklı bir durumda. Yeri üreticilerin gübre ilaç ve mazot maliyetleri çok yükseldiğinden bir kısım üreticinin ekim yapmadığını görüyoruz. Et ve hububatta ithalata bağımlı olan iç piyasa yerli ürünlerin azalması, üretici maliyetlerinin artması ile yeni zamlarla karşılaşabilir. Bu risklere karşı toplumcu politikalar geliştirmek ve ülkemizdeki gıda güvencesini sağlamak başta Tarım ve Orman bakanlığı olmak üzere iktidarın en temel sorumluluğudur.

Yıllardır uygulanan ve çiftçiyi, köylüyü, vatandaşı zam sarmalına sokan yanlışlardan bir an önce dönülmeli; yapısal ve köklü değişimlerin geç kalmış adımları bir an önce atılmaya başlanmalıdır.

Kırsal alana geri göç teşvik edilmeli,

gıda ürünlerinde KDV %1 e düşürülmeli,

Gıda ambalaj arzına yönelik stratejik yatırımlar yapılmalı, sektörün ambalaj ihtiyacının döviz kurundan ari hale getirilmesi için araştırma ve geliştirme kaynakları arttırılmalı

yerli üretim ve gıda endüstrisi daha fazla teşvik edilmeli,

ithalat kalemlerinde sıfırlanan gümrük vergileri yerli üreticiyi koruyacak şekilde düzenlenmeli,

özelleştirilek satılan kamu yatırımlarının yerine yeni yatırımlar yapılarak stratejik gıda ürünleri kamusal güvence altına alınmalı,

kooperatifçiliğin önündeki bürokratik zorluklar azaltılmalı,

üretim ve tüketim kooperatiflerinin kurulması konusunda küçük aile ve bireysel yatırımcılara teşvikler arttırılmalı,

 israf niteliğindeki kamusal yatırımlar durdurulmalı, dev, çılgın, mega inşaat projeleri yerine tarımsal eğitim politikalarına kaynaklar ayırılmalıdır.