Çoğu insan bir sorun olmadıkça kalp sağlığına yeteri kadar önem vermiyor. Ancak kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskini azaltmak, kolesterol düzeylerini dengede tutmak ve tansiyon yüksekliğinin önüne geçmek kalp sağlığını korumada hayati önem taşır. Ülkemizde ölüm nedeni istatistiklerine göre 2014 yılındaki ölümlerin %40,4’ü dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle gerçekleşti. Dolaşım sistemi hastalıkları kaynaklı ölümlerin ise, %39,6’sı iskemik kalp hastalığından (kalp kasının çeşitli nedenlere bağlı olarak beslenememesi), %24,7’si ise serebro-vasküler hastalıktan (beyni besleyen damarlarda tıkanma veya sorunların oluşması) meydana geldi (TÜİK, Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2014).
Kalp hastalıklarının nedenleri değiştirilemeyen ve değiştirilebilen etkenlere bağlıdır. Aile öyküsünde kalp hastalığının bulunması, yaş, erkek olmak, Tip 2 Diyabet gibi metabolik sorunlar değiştirilemeyen nedenler grubuna girerken; yetersiz ve dengesiz beslenme, aşırı kilo, sigara içme, fiziksel aktivite yetersizliği gibi nedenler değiştirilebilir etkenler içerisinde yer alır.
Yeterli ve dengeli beslenme ve sağlıklı bir hayat sürmek kalp-damar hastalıklarına yakalanma riskini azaltır. İşte size sağlıklı bir kalbe giden yol için bazı beslenme ve sağlıklı yaşam tarzı önerileri;
Haftada en az 2 gün balık tüketmeye özen gösterin. Özellikle yağlı balıklar içerdikleri omega 3 yağ asitleri ile kalbinizi korur. Kalp krizi riskiniz yüksek veya daha önce bir kriz atlattıysanız omega 3 tüketiminizin yüksek olması kalp sağlığınızı destekler.
Kan kolesterol düzeyinizi dengede tutmak için aşağıdaki önerilerimizi dikkate almanızda yarar var;
-Yağsız veya az yağlı kırmızı et seçeneklerini tercih edilip, kızartılmış veya kavrulmuş etten uzak durulmalıdır
-Tavuk, ördek, hindi gibi beyaz et tüketirken doymuş yağ içeriği yüksek olan deri kısımlarını olabildiğince çıkarılmalıdır.
-Doymuş yağ içeriği yüksek olan besinleri (tereyağ gibi) daha az tüketmeye çalışın. Bu besinler yerine çoklu ve tekli doymamış yağ içeriği yüksek olanları (zeytinyağ gibi) daha çok tercih edilmelidir.
Besinleri kızartmak yerine ızgara veya haşlamayı tercih edilip,
markette doymuş yağ içeriği yüksek olan ürünleri alırken etiket okumayı alışkanlık haline getirilmelidir.
-Pasta, börek gibi hamur işlerinin doymuş yağ içeriği yüksektir. Bu besinleri tüketirken hem kolesterol düzeyiniz açısından hem de kilo yönetiminiz için porsiyonlara dikkat edilmelidir.
-Tam tahıllı ekmekler, bisküviler, kahvaltı gevrekleri gibi posa-lif içeriği yüksek besinleri daha sık tüketilmelidir. Bu besinler kolesterol seviyenizi düzenlemede yardımcı olur.
Tuz içeriği çok yüksek besinler kan basıncınızın artmasına neden olabilir. Hipertansiyon gibi bir rahatsızlığınız varsa veya risk altındaysanız tuz tüketiminizi olabildiğince azaltmaya çalışmalısınız.
-Yemeklerinize ekstra tuz eklemeyip ve tuz içeriği yüksek besinleri az tüketmelisiniz
Günde 5 porsiyon sebze-meyve yemeye çalışın. Diyetinizde sebze ve meyveyi artırmak posa-lif alımınızı destekleyerek kolesterolünüzü düzenler. İçeriğindeki antioksidanlar sayesinde kalp sağlığınızı korumanıza yardımcı olur
İdeal ağırlığınızı koruyup kilo yönetiminize dikkat etmelisiniz. Bu konuda bir beslenme uzmanından da yardım alabilirsiniz. Özellikle karın çevrenizdeki yağlanma fazla ise kalp hastalıklarına yakalanma riskiniz de artar.
Sigara bırakılalıdır. Sigara, kalbinize giden kandaki oksijen miktarını azaltarak kalp atım hızınızı ve kan basıncınızı artırır. Dolayısıyla damarlarda pıhtılaşmaya neden olur.
Fiziksel aktiviteyi veya hareketli bir yaşam tarzını alışkanlık haline getirmelsiniz. Egzersiz yapmak kilo yönetiminize yardımcı olmak yanında kan basıncınızı, kolesterol düzeylerinizi dengede tutup damarlarınızdaki pıhtılaşmayı önleyerek kalp sağlığınızı korur. Kalp için en iyi egzersiz aerobik egzersizlerdir. Bu tip egzersizler vücudun ihtiyacı olan oksijeni karşılamasına yardımcı olur. Dokular ve kasların enerji ihtiyacının giderilmesi için daha fazla oksijene ihtiyacı vardır. Aerobik egzersizlerle daha kolay yağ yakılır, kas güçlenir ve metabolizma hızlanır.
-Tempolu yürüyüş, yüzme, bisiklete binme, ip atlama gibi egzersizleri hayatınızın bir parçası haline getirmelisiniz
Kalp sağlığını korumak için tercih edebileceğimiz besinler;
Yağlı Balıklar
Somon, ton, sardalya ve alabalık gibi omega-3 yağ asitlerinden zengin yağlı balıklar kalp sağlığınıza destek verir. Balıklardaki omega-3 yağ asitleri düzensiz kalp atımlarını ve damarlarda tıkanıklığa neden olan plak oluşumunu engeller.
Yağlı Tohumlar
Badem, ceviz ve fındık gibi yağlı tohumlar lif ve içerdikleri sağlıklı yağ asitleri ile kalp sağlığınızı korurlar. Bu ürünlerin tuzsuz olanlarını tercih etmelisiniz.
Bazı Meyveler
Yaban mersini, ahududu, böğürtlen ve çilek gibi meyveler içerdikleri lif ve biyoaktif bileşikler sayesinde kalp dostudurlar. Bu meyvelere renk veren bileşikler kan basıncını dengeler ve damar sağlığını korurlar.
Keten Tohumu:
İçerdiği omega-3 yağ asitleri, lif ve biyoaktif bileşikler ile kalp sağlığının korunmasını sağlar. Ezilmiş şekilde kullanılması gerekir.
Yulaf Ezmesi
İçerdiği çözünür lif sayesinde yiyeceklerdeki kolesterolün bir kısmının dışkı ile atılmasını sağlar, kolesterol düzeyini azaltır ve tokluk sağlar.
Kuru Baklagiller
Kuru fasulye, barbunya, nohut ve yeşil mercimek gibi bakliyatlar lif ve B grubu vitaminleri açısından zengindirler ve kalp sağlığını korurlar. Kuru baklagiller kan şekerinin de dengelenmesini sağlar.
Turuncu ve Kırmızı Sebzeler
Havuç, tatlı patates, kırmızı biber ve kış kabağı kalp sağlığını koruyan beta karoten, lif ve C vitamini açısından zengindir. Patates iyi bir potasyum kaynağıdır ve kan basıncının dengelenmesini sağlar.
Yeşil Yapraklı Sebzeler
Ispanak ve brokoli gibi yeşil sebzeler potasyum, lif, folat (folik asit), kalsiyum ve C vitamini açısından zengin kalp dostu sebzelerdir.
Bitter Çikolata
Kakao oranı %70 ve üzerinde olan siyah çikolata kalp sağlığını koruyan biyoaktif bileşikler (polifenoller) içerir. Polifenoller kan basıncını dengeler ve inflamasyonu azaltırlar.
Turunçgiller ve Tropik Meyveler
C vitamini, beta karoten, folat ve lif açısından zengin olan portakal, mandalina, papaya ve ananas gibi meyveler pıhtılaşmayı dengeleyerek kalp hastalıklarından korurlar.
Domates
Kalp sağlığı için önemli olan potasyum açısından zengindir. Güçlü bir antioksidan olan likopen sayesinde kötü kolesterolü (LDL) düşürür ve kalp krizi riskini azaltır.
Zeytinyağı
Akdeniz diyetinin önemli bir parçası olan zeytinyağı, içerdiği tekli doymamış yağ asitleri sayesinde hem kan kolesterol düzeyini, hem de kaç şekeri düzeyini azaltır.
Yeşil Çay
Antioksidan olan kateşin bileşiklerinden zengin olan yeşil çayın günde en az 4 fincan tüketimi kalp hastalıkları ve kalp krizi riskini önemli derecede azaltabilmektedir.